پرندگان شکاری-عقاب

عقاب یا آلُه به گروهی ازپرندگان شکاری عضو تیرهٔ عقابیان ( از راستهٔ قوچ سانان ) گفته می‌شود. حدود 60 گونه از پرنده‌های شکاری عقاب نامیده می‌شوند که در ۱۱ سرده از خانوادهٔ عقابیان قرار می‌گیرند و بیشتر آن‌ها هم بومی اوراسیا وافریقا هستند. معیار دقیقی برای تمایز عقاب‌ها از دیگر پرندگان تیرهٔ عقابیان یعنی سنقر ها، کرکس ها،قوش ها و کور کور ها، وجود ندارد ولی به‌طور کلی عقاب‌ها از بقیه پرندگان شکاری -به جز برخی از کرکس ها- جثهٔ بزرگ‌تری دارند و از پاهایی بزرگ‌تر و نیرومندتر،منقار هایی بزرگ و خمیده و بال‌هایی پهن‌تر بهره‌مند هستند. تمامی عقاب‌ها شکاریان روزگرد هستند و بینایی بسیار دقیق و پروازی عالی در ارتفاعات بالا دارند.

عقاب‌ها به خاطر قدرتی که دارند، در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان نماد جنگ و نیروی پادشاهی شناخته شده‌اند و تمثال ایشان بر روی بسیاری از سکه‌ها و بناهای تاریخی دیده می‌شود و بسیاری از کشورهای دنیا و سازمان‌ها و گروه‌های مختلف تصویر عقاب را به عنوان نماد خود انتخاب کرده‌اند.

عقاب‌ها از نظر آناتومی و ویژگی‌های پروازی بهکرکس ها شباهت دارند اما سر آن‌ها بر خلاف کرکس‌ها پوشیده از پر است. عقاب‌ها از نظر ظاهری به سنقر ها هم شباهت زیادی دارند ولی بیشتر بزرگ‌ترند و فاصلهٔ دو سر بال‌های ایشان طولانی‌تر است. تفاوت دیگر عقاب‌ها با این دو خویشاوند نزدیک خود در شیوهٔ معمول تغذیهٔ آن‌هاست: عقاب‌ها معمولاً شکارهای زنده را طعمه خود می‌کنند اما کرکس‌ها و سنقرها بیشتر از لاشه‌ها تغذیه می‌کنند. البته عقاب‌ها سنگین‌تر از آن هستند که بتوانند مثل شاهین ها و پرنده‌های کوچک‌تر تیرهٔ عقابیان (همچون برخی از انواع قوش ها) در هوا طعمه‌های خود را شکار کنند، پس معمولاً شکار خود را روی زمین غافلگیر کرده و آن را اسیر چنگال‌های نیرومند خود می‌کنند و مثل جغد ها در بسیاری از اوقات با کندن سر شکار خود آن را از پای درمی‌آورند

عقاب مارخور نیکوبار جنوبی کوچک‌ترین گونه عقاب است که تنها ۴۵۰ گرم وزن دارد و بومی انحصاری جزایر نیکو بار در هند است. عقاب دریایی استلر با میانگین وزن ۶٫۷ کیلو وعقاب فیلیپینی با طول یک متر در کنار عقاب دم سفید و عقاب هارپی از بزرگ‌ترین انواع عقاب‌ها هستند.  تقریباً فقط از ماهی تغذیه می‌کند، تنها اعضای بازمانده از خانوادهٔ زیستی خود یعنی عقاب‌ماهی‌گیران هستند.

عقاب‌ها تک همسرند و جفت خود را برای زندگی تا پایان عمر انتخاب می‌کنند و آشیانهٔ خود را با شاخه‌ها و ترکه‌های چوب در یک نقطهٔ مرتفع بر روی درخت‌های بلند یا صخره‌ها در داخل قلمر تغذیه‌ای خود می‌سازند و هر سال نیز از همان آشیانهٔ سال قبل استفاده می‌کنند. به طوری‌که آشیانهٔ آن‌ها با افزوده‌شدن فضولات و اضافه کردن سالانه هر سال بزرگتر شده و گاهی بیش از ۵۰۰ کیلوگرم وزن و تا سه متر پهنا پیدا می‌کند. بزرگترین آشیانهٔ درختی پرنده‌ساز را یک جفت عقاب سر سفید در فلوریدای آمریکا ساخته‌اند. آشیانهٔ آن‌ها ۶٫۱ متر عمق، ۲٫۹ متر عرض و وزن حیرت‌انگیزی معادل دقیقاً ۲٬۷۲۲ کیلوگرم داشته‌است.

عقاب‌ها تمایل دارند در نقاط غیرقابل دسترس آشیانه برپا کنند و حدود شش تا هشت هفته به روی تخم‌های خود می‌خوابند. بیشتر عقاب‌ها فقط دو تخم می‌گذارند که بیشتر تنها یکی از آن‌ها زنده می‌ماند. جوجه‌ها به آهستگی به بلوغ می‌رسند و در سه یا چهار سالگی شمایل بزرگسالی را پیدا کرده و از این زمان است که از مراقبت والدین بی‌نیاز شده و به دنبال جفت و قلمرویی برای خود می‌روند.

عقاب سر عقاب بزرگ و پوشیده از پر است. چشمانی درشت دارد که هریک از آن‌ها در یک طرف سرش قرار دارد. از قدرت بینایی فراوان بهره‌مند می‌باشد. عقاب‌ها منقار نیرومند و تندی دارند. منقار عقاب طلایی به پنج سانتی‌متر می‌رسد. برخی از عقابها منقاری بزرگ‌تر دارند. عقابها پاهایی نیرومند و به رنگ زرد و روشن دارند و برای درهم شکستن شکار خود از منقار و چنگال پاهای خود استفاده می‌کنند. پاهای عقاب طلائی پوشیده از پر است، اما قسمت پائین پاها بدون پر می‌باشد.